0

Có nên dùng thuốc điều trị lo âu không? | Safe and Sound

Nhiều người mắc rối loạn lo âu băn khoăn liệu có nên dùng thuốc điều trị lo âu hay tìm đến các phương pháp thay thế. Theo bác sĩ tâm thần, việc sử dụng thuốc là một trong những giải pháp quan trọng, nhưng cần hiểu rõ tác dụng, tác dụng phụ và các lựa chọn khác để đưa ra quyết định phù hợp. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết và nhận được sự hỗ trợ tốt nhất từ các chuyên gia tâm lý và bác sĩ tâm thần.

Nguyễn Hoàng Nguyên | Thạc sĩ. Bác sĩ - Ứng dụng chăm sóc sức khỏe tinh thần Safe and Sound

Viện Ứng dụng Công nghệ Y tế (IMT)

1. Rối loạn lo âu là gì?

Theo bác sĩ tâm thần và chuyên gia tâm lý, rối loạn lo âu là một nhóm các rối loạn tâm thần, đặc trưng bởi cảm giác lo lắng quá mức và sợ hãi kéo dài, không phù hợp với hoàn cảnh thực tế. Những triệu chứng này không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà còn gây ra các vấn đề về thể chất và chức năng xã hội.

Các loại rối loạn lo âu phổ biến

  • Rối loạn lo âu tổng quát: Cảm giác lo lắng kéo dài về nhiều vấn đề khác nhau mà không có lý do cụ thể.
  • Rối loạn hoảng sợ: Các cơn hoảng loạn đột ngột, dữ dội, đi kèm với triệu chứng như tim đập nhanh, khó thở, và cảm giác mất kiểm soát.
  • Ám ảnh sợ xã hội: Sợ hãi quá mức khi tham gia vào các tình huống xã hội, lo sợ bị đánh giá hoặc phán xét.
  • Ám ảnh sợ chuyên biệt: Sợ hãi cực độ đối với một đối tượng hoặc tình huống cụ thể, như sợ độ cao, sợ động vật, hoặc sợ đi máy bay.

Bác sĩ tâm thần và chuyên gia tâm lý nhấn mạnh rằng rối loạn lo âu nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như trầm cảm, rối loạn giấc ngủ, hoặc nghiện chất kích thích.

Ảnh 1: Rối loạn lo âu lan tỏa khiến bệnh nhân thường xuyên lo lắng và ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội

2. Các thuốc điều trị rối loạn lo âu và cơ chế tác động

Sử dụng thuốc là một trong những phương pháp hiệu quả để giảm triệu chứng lo âu và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bác sĩ tâm thần thường kê đơn các loại thuốc dựa trên tình trạng cụ thể của từng cá nhân. Các nhóm thuốc điều trị rối loạn lo âu phổ biến bao gồm:

- Thuốc chống trầm cảm

Thuốc chống trầm cảm, đặc biệt là các loại thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs) như sertraline hoặc fluoxetine, thường được sử dụng để điều trị rối loạn lo âu. SSRIs làm tăng mức serotonin trong não, giúp cải thiện tâm trạng và giảm lo âu.

- Thuốc an thần

Benzodiazepines, như lorazepam hoặc diazepam, được bác sĩ tâm thần sử dụng trong các trường hợp cấp tính khi người bệnh trải qua cơn hoảng loạn. Thuốc này làm tăng hoạt động của GABA (một chất dẫn truyền thần kinh) trong não, giúp giảm căng thẳng và mang lại cảm giác thư giãn.

- Thuốc chẹn beta

Propranolol là một loại thuốc chẹn beta thường được dùng để kiểm soát các triệu chứng cơ thể của lo âu, như tim đập nhanh hoặc run rẩy. Thuốc này làm giảm sự kích thích của hệ thần kinh giao cảm, giảm các phản ứng vật lý của lo âu.

Ảnh 2: Các thuốc chẹn beta giúp bệnh nhân giảm các biểu hiện toát mồ hôi, run tay chân,…

- Thuốc chống loạn thần

Một số loại thuốc chống loạn thần như quetiapine hay được bác sĩ tâm thần được sử dụng trong trường hợp rối loạn lo âu nghiêm trọng hoặc kết hợp với các rối loạn tâm thần khác. Thuốc này điều chỉnh các chất dẫn truyền thần kinh, giúp giảm cảm giác lo lắng và ổn định tâm trạng.

Chuyên gia tâm lý nhấn mạnh rằng việc sử dụng thuốc phải được kê đơn và theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ tâm thần để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

3. Tác dụng phụ của thuốc điều trị rối loạn lo âu

Mặc dù thuốc mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc giảm triệu chứng lo âu, nhưng chúng cũng có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn. Theo bác sĩ tâm thần, việc hiểu rõ các tác dụng phụ là cần thiết để người bệnh có thể đưa ra quyết định sử dụng thuốc một cách hợp lý.

Các tác dụng phụ phổ biến

  • Thuốc chống trầm cảm: Có thể gây buồn nôn, mất ngủ, hoặc tăng cân. Một số trường hợp hiếm hoi, người bệnh có thể cảm thấy lo lắng tăng lên trong giai đoạn đầu sử dụng thuốc.
  • Thuốc an thần nhẹ: Gây buồn ngủ, chóng mặt, hoặc mất tập trung. Việc sử dụng kéo dài có thể dẫn đến phụ thuộc và lạm dụng thuốc.
  • Thuốc chẹn beta: Có thể gây hạ huyết áp, mệt mỏi, hoặc cảm giác lạnh ở tay chân.
  • Thuốc chống loạn thần: Một số tác dụng phụ bao gồm tăng cân, khô miệng, hoặc thay đổi chức năng trao đổi chất.

Ảnh 3: Các thuốc điều trị rối loạn lo âu khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu vì một số tác dụng phụ

Chuyên gia tâm lý cho rằng việc thông báo ngay lập tức với bác sĩ tâm thần khi gặp tác dụng phụ là rất quan trọng. Bác sĩ tâm thần sẽ điều chỉnh liều lượng hoặc thay đổi loại thuốc phù hợp. Các chuyên gia tâm lý sẽ hỗ trợ bệnh nhân bằng cách tìm kiếm các phương pháp trị liệu hỗ trợ và động viên bệnh nhân tiếp tục tuân thủ điều trị khi gặp các tác dụng phụ của thuốc.

4. Các phương pháp điều trị thay thế

Bên cạnh việc sử dụng thuốc, các phương pháp điều trị thay thế cũng được các chuyên gia tâm lý và bác sĩ tâm thần khuyến nghị để giúp người bệnh cải thiện tình trạng rối loạn lo âu một cách an toàn và bền vững.

- Liệu pháp tâm lý

  • Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT): Chuyên gia tâm lý hỗ trợ người bệnh nhận diện và thay đổi các suy nghĩ tiêu cực gây ra lo âu. Đây là một phương pháp hiệu quả, thường được áp dụng song song với việc dùng thuốc.
  • Liệu pháp phơi nhiễm: Được chuyên gia tâm lý sử dụng để điều trị các ám ảnh cụ thể, giúp người bệnh dần dần đối mặt và vượt qua nỗi sợ.

- Thay đổi lối sống

  • Tập thể dục thường xuyên: Các bài tập aerobic như chạy bộ, yoga hoặc bơi lội có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng.
  • Kỹ thuật thư giãn: Thiền định, hít thở sâu, hoặc các bài tập thư giãn cơ thể đều giúp giảm lo âu một cách tự nhiên.

- Sử dụng liệu pháp bổ sung

  • Liệu pháp âm nhạc: Nghe nhạc thư giãn hoặc tham gia các hoạt động âm nhạc có thể giúp giảm căng thẳng.
  • Thảo dược: Một số loại thảo dược như hoa cúc hoặc cây lạc tiên đã được chứng minh có tác dụng giảm lo âu nhẹ.

- Hỗ trợ từ cộng đồng

  • Nhóm hỗ trợ: Tham gia các nhóm hỗ trợ có thể giúp người bệnh chia sẻ kinh nghiệm và tìm kiếm sự đồng cảm từ những người có cùng vấn đề.
  • Hỗ trợ gia đình: Gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc tạo môi trường an toàn và động viên người bệnh vượt qua khó khăn.

Bác sĩ tâm thần và chuyên gia tâm lý nhấn mạnh rằng sự kết hợp giữa các phương pháp này mang lại hiệu quả tối ưu, giúp người bệnh kiểm soát rối loạn lo âu mà không phải phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc.

5. Safe and Sound hỗ trợ người mắc rối loạn lo âu như thế nào?

Để có thể tư vấn, hỗ trợ và trị liệu tâm lý tốt nhất cho khách hàng, bác sĩ từ Safe and sound sẽ thực hiện cuộc gọi trao đổi về tình trạng rối loạn đang gặp phải của khác hàng. Từ những thông tin khai thác, bác sĩ sẽ lên kế hoạch, kết nôi với các chuyên gia tâm lý để đưa ra lộ trình trị liệu thích hợp nhất cho người bệnh đang gặp vấn đề về rối loạn lo âu.

Với sự phối hợp giữa Bác sĩ Tâm thần -  Chuyên gia tâm lý và ứng dụng Công nghệ trong chăm sóc sức khỏe tinh thần, dịch vụ tư vấn/tham vấn Safe and Sound tự hào tiên phong hỗ trợ bạn “Tự phát hiện sớm - Sơ cứu cảm xúc tức thời - Hỗ trợ đồng hành dài hạn”.

Nếu bạn nghi ngờ mình gặp vấn đề tâm lý, hoặc muốn biết thêm thông tin về dịch vụ tham vấn - tư vấn tâm lý, bạn có thể liên hệ tới HOTLINE 0964 778 911 (Điện thoại/Zalo, 24/7) để được giải đáp và hỗ trợ trong thời gian sớm nhất! 

CÁCH THỨC ĐẶT LỊCH HẸN tham vấn/tư vấn trực tuyến hoặc trực tiếp với chuyên gia

Safe and Sound - thuộc Viện Ứng dụng Công nghệ Y tế (IMT)

Xem thêm:

Rối loạn lo âu khi nào cần đi khám?

Kỹ thuật thở 4-7-8 giảm căng thẳng và rối loạn lo âu như thế nào?

Có thể chữa dứt điểm rối loạn lo âu không?

: Có nên dùng thuốc điều trị lo âu không? | Safe and Sound

Đăng ký nhận tư vấn ngay

Nhận tư vấn về sức khoẻ tinh thần từ Safe and Sound